Củ đề là một động cơ điện nhỏ dùng để kéo theo bánh đà của động cơ khi khởi động xe và trên máy xúc lật không bắt buộc phải có củ đề.
Bài viết này giúp độc giả hiểu một cách sơ qua về tác dụng của củ đề, nguyên lý hoạt động và nguyên nhân thường gặp dẫn tới hư hỏng của củ đề.
Vai trò của củ đề
Vai trò chính của củ đề là hỗ trợ khởi động xe xúc lật. Nếu không có củ để hoặc củ đề bị hư hỏng thì chúng ta phải khởi động xe bằng cách đẩy xe và vào số.
Để có thể quay bánh đà của động cơ, động cơ điện của củ đề cần tạo ra 1 momen xoắn lớn và vì vậy cần 1 dòng điện rất cao, khoảng 300 ampere.
Nguyên lý hoạt động của củ đề:
Củ đề có 2 bộ phận chính, 1 cuộn cảm và 1 động cơ điện. Cuộn cảm có 2 vai trò chính:
– Thứ nhất là khi có dòng điện chạy qua, chúng tạo ra từ trường làm di chuyển thanh chạc và đẩy bánh răng ra tiếp xúc với bánh đà.
– Thứ hai là chúng đóng vai trò như 1 rơ le đóng mở, cho phép dòng điện 300 ampere chạy qua và làm quay động cơ, kéo theo bánh răng và bánh đà. Nếu bạn nghe tiếng “clac clac” khi khởi động, đó là do tiếp xúc của rơ le này.
Dòng điện 300 ampere cần thiết cho củ đề, bạn cũng đoán được, được cung cấp bởi ác quy. Đó là lý do bạn cần 1 ắc quy ở trạng thái tốt nếu muốn khởi động xe.
Cuộn cảm gồm có 2 đầu nối, 1 đầu to được nối trực tiếp với ắc quy, đây là nơi dòng điện 300 ampere se chạy qua. 1 đầu nhỏ hơn nối với công tắc khởi động xe (neiman), dòng điện chạy qua đầu này khi bạn vặn chìa khóa xe “chỉ” khoảng 30 ampere và chúng dùng để đóng rơ le cũng như đầy bánh răng ra tiếp xúc với bánh đà động cơ.
Nguyên nhân củ đề bị hư hỏng
Có khá nhiều nguyên nhân có thể khiến củ đề không hoàn thành nhiệm vụ của chúng. Lỗi thường thấy nhất liên quan đến cuộn cảm. Bạn chỉ nghe tiếng kêu clac clac mà động cơ vẫn không nổ. Kiểm tra lại tiếp xúc rơ le bên trong cuộn cảm. Các tiếp xúc có thể mất khi có quá nhiều bụi bẩn, giải pháp là đập vài phát vào bên trên cuộn cảm để bụi bẩn rơi hết, hoặc cần thi thay cuộn cảm mới. Nếu không phải lỗi ở cuộn cảm thì khả năng là lỗi ở động cơ điện, chính xác hơn là ở các tiếp điểm chổi than và cổ góp.
