Hướng dẫn kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống làm mát máy xúc lật vào mùa hè, tránh quá nhiệt, hỏng hóc động cơ và tăng tuổi thọ thiết bị.
Vào mùa hè, máy xúc lật thường xuyên phải hoạt động trong môi trường nhiệt độ cao, bụi bẩn và khắc nghiệt. Đây là thời điểm mà hệ thống làm mát của máy xúc đóng vai trò vô cùng quan trọng để duy trì hiệu suất và đảm bảo an toàn cho động cơ. Nếu không được kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ, hệ thống làm mát dễ bị tắc nghẽn, rò rỉ hoặc suy giảm hiệu suất, dẫn đến hiện tượng quá nhiệt, thậm chí gây cháy piston, cong tay biên, bó bạc.
Trong bài viết này, CVMA Việt Nam – đơn vị chuyên cung cấp phụ tùng máy công trình và dịch vụ sửa chữa uy tín – sẽ chia sẻ chi tiết các bước kiểm tra, vệ sinh và thay thế linh kiện cần thiết cho hệ thống làm mát máy xúc lật trong mùa hè. Mục tiêu là giúp chủ máy, kỹ thuật viên giảm thiểu hỏng hóc, tiết kiệm chi phí sửa chữa và duy trì hiệu quả làm việc cao nhất cho máy.
Tại sao cần bảo dưỡng hệ thống làm mát máy xúc lật vào mùa hè?
Hệ thống làm mát là “lá phổi” giúp động cơ duy trì nhiệt độ ổn định trong quá trình vận hành. Vào mùa hè, nguy cơ tăng nhiệt độ nước làm mát là rất cao, do:
- Nhiệt độ môi trường vượt ngưỡng bình thường (trên 38°C)
- Máy phải hoạt động liên tục trong điều kiện khắc nghiệt
- Bụi bẩn, đất cát bám vào két nước và lưới chắn gió làm giảm khả năng tản nhiệt
- Dầu thủy lực và khí thải nóng ảnh hưởng ngược trở lại hệ thống tản nhiệt
Nếu không được xử lý kịp thời, máy sẽ bị quá nhiệt, dẫn đến:
- Giảm hiệu suất làm việc
- Tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn
- Có thể gây bó kẹt piston, cong trục khuỷu
- Chi phí sửa chữa lên đến hàng chục triệu đồng
Các bộ phận cần kiểm tra trong hệ thống làm mát máy xúc lật
Để đảm bảo hệ thống làm mát hoạt động tốt trong mùa hè, cần kiểm tra toàn diện các bộ phận sau:
1. Két nước (radiator)
Đây là nơi chịu ảnh hưởng lớn nhất bởi bụi và nhiệt. Khi két nước bị tắc, hiệu quả tản nhiệt sẽ giảm nhanh chóng.
- Dấu hiệu cần vệ sinh: nước làm mát sôi nhanh, quạt tản nhiệt chạy liên tục
- Cách xử lý: dùng khí nén thổi bụi từ trong ra ngoài, hoặc tháo két ra ngâm dung dịch tẩy cặn chuyên dụng
2. Quạt gió và mô tơ quạt
Nếu quạt yếu hoặc hỏng, dòng khí làm mát sẽ không đủ để giải nhiệt cho két nước.
- Kiểm tra: độ rung, tốc độ quay, tiếng ồn bất thường
- Thay thế: mô tơ quạt, cánh quạt nếu bị hư hoặc kẹt
3. Van hằng nhiệt (thermostat)
Van hằng nhiệt giúp điều tiết dòng chảy nước làm mát. Nếu bị kẹt sẽ khiến nước không tuần hoàn được.
- Thử nghiệm: tháo van, ngâm vào nước nóng xem có mở không
- Thay thế: khi van không mở hoặc mở chậm
4. Ống nước làm mát
Ống cao su lâu ngày có thể bị lão hóa, rò rỉ hoặc xẹp do áp suất cao.
- Kiểm tra: vết nứt, phồng, cứng hoặc rò nước
- Thay mới: khi thấy hiện tượng bất thường
5. Nước làm mát (coolant)
Chất lượng nước làm mát quyết định khả năng chống sôi, chống đóng cặn và chống ăn mòn bên trong động cơ.
- Khuyến nghị: sử dụng dung dịch làm mát pha sẵn hoặc theo tỷ lệ 30-50% glycol
- Thay định kỳ: mỗi 800 – 1.000 giờ hoạt động
Quy trình bảo dưỡng hệ thống làm mát máy xúc lật
Dưới đây là hướng dẫn quy trình bảo dưỡng hệ thống làm mát đầy đủ cho máy xúc lật, đặc biệt phù hợp cho mùa hè:
- Tắt máy và để nguội hoàn toàn
- Xả hết nước làm mát cũ, kiểm tra màu sắc và mùi (nếu có mùi khét cần kiểm tra động cơ kỹ hơn)
- Vệ sinh két nước bằng khí nén hoặc rửa bằng nước sạch
- Thay nước làm mát mới, đảm bảo tỷ lệ chống đông phù hợp
- Kiểm tra quạt và mô tơ quạt, tra dầu bôi trơn nếu cần
- Mở nắp van hằng nhiệt, thử hoạt động bằng nước nóng
- Thay thế các ống mềm bị hỏng hoặc lão hóa
- Nổ máy và theo dõi đồng hồ nhiệt độ trong 15–20 phút
Tại CVMA Việt Nam, chúng tôi nhận bảo dưỡng hệ thống làm mát định kỳ cho các dòng máy xúc lật Komatsu, Liugong, XGMA, SDLG, CAT… với chi phí hợp lý và thời gian xử lý nhanh chóng, đặc biệt trong mùa cao điểm nắng nóng.
Những dấu hiệu hệ thống làm mát máy xúc lật đang gặp sự cố
Chủ máy cần lưu ý các dấu hiệu sau để sớm phát hiện hệ thống làm mát có vấn đề:
- Kim nhiệt độ nước làm mát luôn ở mức cao hoặc nhấp nháy báo động
- Có mùi khét nhẹ gần khu vực động cơ
- Nước làm mát trào ra khỏi bình phụ hoặc có bọt khí
- Dầu nhớt chuyển sang màu xám sữa (do nước làm mát lọt vào buồng dầu)
- Quạt quay yếu, két nước nóng bất thường
Nếu gặp các dấu hiệu trên, nên dừng máy và liên hệ kỹ thuật viên chuyên nghiệp. CVMA Việt Nam luôn sẵn sàng hỗ trợ kiểm tra, sửa chữa tận nơi hoặc tại xưởng với đầy đủ linh kiện chính hãng.
Lưu ý khi sử dụng nước làm mát trong mùa hè
Không ít chủ máy sử dụng nước giếng khoan, nước máy hoặc nước mưa thay thế dung dịch làm mát chuyên dụng. Đây là sai lầm nghiêm trọng vì:
- Nước giếng chứa nhiều khoáng, gây đóng cặn trong két nước
- Không có chất chống ăn mòn, dễ gây thủng két, hỏng gioăng đầu
- Không có khả năng chống sôi và ổn định nhiệt độ
Tốt nhất nên dùng nước làm mát chuyên dụng từ các thương hiệu như Komatsu, CAT, Prestone… hoặc liên hệ CVMA Việt Nam để được tư vấn loại dung dịch phù hợp với từng dòng máy xúc lật.
Kết luận
Bảo dưỡng hệ thống làm mát máy xúc lật vào mùa hè là việc bắt buộc nếu muốn thiết bị hoạt động bền bỉ và tránh các sự cố hư hỏng nghiêm trọng.
- Hệ thống làm mát ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và tuổi thọ máy xúc lật
- Vào mùa hè, cần kiểm tra két nước, quạt, van hằng nhiệt và dung dịch làm mát thường xuyên
- Dùng nước làm mát chất lượng cao, thay định kỳ sau mỗi 800–1.000 giờ
- Các dấu hiệu như nhiệt độ cao, nước trào, dầu chuyển màu là cảnh báo nghiêm trọng
- Nên sử dụng dịch vụ bảo dưỡng từ đơn vị chuyên nghiệp như CVMA Việt Nam để đảm bảo an toàn và hiệu quả
