Địa hình công trình ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và tuổi thọ của lốp xúc lật – nếu chọn sai loại lốp dễ gây mòn nhanh, nổ lốp.
Lốp xúc lật là một trong những bộ phận chịu tải trọng lớn và thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với điều kiện khắc nghiệt của công trường. Địa hình thi công không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc mà còn quyết định đến tuổi thọ của lốp. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các yếu tố địa hình tác động đến lốp xúc lật và cách để hạn chế mài mòn, hư hỏng sớm trong quá trình vận hành.
Địa hình đất đá gồ ghề – Tác nhân gây hao mòn nhanh
Ở những công trường khai thác khoáng sản, mỏ đá hoặc công trình đường núi, lốp xúc lật thường xuyên phải đối mặt với mặt bằng gồ ghề, nhiều cạnh sắc và đá răm lớn. Đây là điều kiện khiến:
- Mặt lốp nhanh chóng bị nứt, mẻ hoặc rách do va chạm mạnh
- Lốp bị ăn mòn không đều, dẫn đến lệch tải và nguy cơ nổ lốp
- Áp suất lốp dễ biến động khi bánh xe va vào vật cứng hoặc bề mặt gồ ghề
Trong điều kiện này, cần ưu tiên sử dụng loại lốp chuyên dụng có gai sâu, bố thép nhiều lớp và chịu cắt tốt.
Địa hình bùn lầy, trơn trượt – Nguy cơ mất độ bám và tăng mài mòn
Các công trình ở vùng đất yếu, nền bùn hoặc trong mùa mưa thường gặp tình trạng bề mặt trơn trượt, đất nhão. Điều này khiến:
- Lốp quay trượt liên tục, làm tăng mài mòn không cần thiết
- Khả năng kiểm soát hướng di chuyển bị giảm, gây trượt bánh, quay lệch
- Nước, bùn ngấm vào rãnh lốp làm giảm hiệu quả làm sạch tự nhiên của gai lốp
Nên sử dụng lốp gai mở rộng, có khả năng tự làm sạch và thoát bùn tốt trong môi trường này.
Địa hình bê tông, nhựa đường – Gây mài mòn đều nhưng nhanh
Khi máy xúc lật hoạt động chủ yếu trên các bề mặt bê tông, đường nhựa hoặc trong kho bãi bê tông, mặt tiếp xúc trơn láng sẽ gây:
- Mài mòn đều trên toàn bề mặt lốp nhưng tốc độ mòn nhanh hơn địa hình đất
- Nhiệt sinh ra do ma sát lớn có thể khiến lốp bị giòn, nứt sớm nếu không kiểm tra định kỳ
Trường hợp này nên chọn lốp hỗn hợp hoặc lốp mềm hơn để giảm độ mòn quá nhanh.
Địa hình có độ dốc lớn – Áp lực không đồng đều lên từng bánh
Thi công ở khu vực có độ dốc lớn như đồi núi, đê kè, các tuyến đường taluy thường khiến trọng lượng dồn nhiều về một phía của máy. Điều này dẫn đến:
- Một số lốp chịu tải lớn hơn, gây mòn lệch, rách lốp cục bộ
- Khi quay đầu hoặc lên xuống dốc, lực kéo tăng đột ngột dễ làm hư hại thành lốp
- Khó kiểm soát độ bám, nguy cơ trượt bánh hoặc lật máy
Cần cân đối áp suất các bánh thường xuyên và sử dụng loại lốp có bố thép chống biến dạng tốt.
Biện pháp bảo vệ lốp xúc lật trong điều kiện địa hình khắc nghiệt
Để tăng tuổi thọ lốp xúc lật trong nhiều điều kiện địa hình khác nhau, người vận hành và chủ máy cần:
- Chọn đúng loại lốp theo từng môi trường công trường cụ thể
- Duy trì áp suất lốp đúng chuẩn và kiểm tra định kỳ
- Luân chuyển bánh định kỳ để mòn đều giữa các lốp
- Tránh tăng tốc hoặc thắng gấp trên nền trơn hoặc dốc
- Trang bị thêm xích chống trượt hoặc lốp chống lầy khi cần
Kết luận
- Địa hình công trường ảnh hưởng trực tiếp đến độ mòn, độ bám và nguy cơ hỏng hóc lốp xúc lật
- Cần lựa chọn đúng loại lốp theo địa hình để đảm bảo tuổi thọ và hiệu quả vận hành
- Thói quen kiểm tra và điều chỉnh áp suất, thay thế kịp thời là yếu tố then chốt để tránh sự cố không mong muốn
Việc hiểu rõ tác động của từng loại địa hình sẽ giúp chủ máy tối ưu chi phí bảo trì và đảm bảo an toàn trong suốt quá trình sử dụng thiết bị.
